بیماری پریودنتال، یا به عبارت دقیق تر بیماری لثه، یک مشکل شایع در دهان است که تاثیراتی جدی بر روی سلامت لثه ها، استخوان های نگهدارنده دندان ها و در نهایت دندان ها دارد. این بیماری ناشی از تراکم پلاک و باکتری ها در سطح دندان ها و پاکت های لثه می باشد. بیماری پریودنتال لثه در مراحل ابتدایی، ممکن است با علائمی مانند خونریزی و تورم لثه آغاز گردد. اگر این بیماری درمان نشود، می تواند به تخریب تدریجی لثه، استخوان های نگهدارنده دندان و دندان ها منجر شود. از جمله عوارض جدی پریودنتال خطراتی مانند افزایش خطر سکته مغزی یا حمله قلبی نیز می تواند باشد. به همین دلیل، پیشگیری و مراقبت منظم از سلامت دهان و دندان از اهمیت بسیار زیادی جهت ارتقاء سلامت کلی بدن برخوردار می باشد.
در این مقاله قصد داریم به بررسی بیماری پریودنتال و علائم آن بپردازیم، پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
علائم بیماری لثه
بیماری پریودنتال، که به عنوان بیماری لثه نیز شناخته می شود، دارای علائم و نشانه هایی است که در صورت بروز هر یک از این علائم باید به دندانپزشک مراجعه کرد. اولین علائم بیماری لثه وقتی هنوز محدود به بافت لثه باشد و به استخوان زیری منتقل نشده باشد با این علائم که شامل تورم و متورم شدن لثه ها، خونریزی لثه ها هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن و غذا خوردن تغییر رنگ صورتی به بنفش یا بوی بد دهان، احساس درد یا ایجاد حساسیت در دندان ها به ویژه هنگام غذا خوردن یا جویدن، بلند تر به نظر رسیدن دندان ها به دلیل عقب رفتن لثه و ایجاد فضا های اضافی بین دندان ها، هستند. اگر هر یک از این علائم را دارید، بهتر است با مراجعه به دندانپزشک و در صورت تشخیص بیماری پریودنتال، درمان به موقع خود را شروع کنید تا از بروز بسیاری از مشکلات، جلوگیری شود.
اگر بیماری لثه در این مرحله درمان نشود به بافت های نگهدارنده زیرین منتقل می شود و دراین مرحله پریودنتیت نامیده می شود.
درمان و پیشگیری بیماری پریودنتال
با توجه به این که درمان بیماری پریودنتال، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد، در صورت بروز اولین علائم باید درمان را آغاز کرد. این بیماری از طریق تجمع باکتری ها در دندان ها شروع می شود و در صورت عدم درمان، منجر به آسیب رساندن به لثه، استخوان های نگه دارنده دندان و بافت اطراف دندان می شود. بنابراین، درمان بیماری پریودنتال لثه بسیار اهمیت دارد و اقدامات درمانی مختلفی برای مدیریت و بهبود وضعیت وجود دارد.
در مراحل اولیه بیماری پریودنتال زمانی که محدود به بافت لثه باشد یعنی در مرحله ژنژوتیس این بیمار قابل برگشت است ولی در مرحله حادتر و پیشرفته تر وقتی به پریو دنتیت تبدیل می شود قابل برگشت نیست و فقط کمک میکنیم که کندتر یا متوقف شود در نتیجه درمان به موقع پریو دنتال اهمیت زیادی دارد.
درمان بیماری پریودنتال یک فرایند مهم است که به بازیابی و حفظ سلامت لثه و استخوان دندان کمک می کند. درمان این بیماری به عنوان یک روند چند مرحله ای شناخته می شود و ممکن است شامل اقدامات مختلفی باشد. در ادامه به راه های درمان و پیشگیری بیماری پریودنتیت خواهیم پرداخت.
رعایت بهداشت دهان
بهداشت دهان از یکی از مهمترین راهکار ها جهت پیشگیری از بیماری پریودنتال (بیماری لثه) است. اقدامات بهداشتی منظم می توانند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کنند و در درمان آن نیز اثرگذار باشند. بهترین راهکار ها جهت رعایت بهداشت دهان عبارت هستند از: مسواک زدن حداقل دو بار در روز با مسواک مناسب، نخ دندان کشیدن و استفاده از برس های بین دندانی یا پین های نرم برای تمیزی دندان ها و لثه، مراجعه منظم به دندانپزشک حداقل سالی یکبار، اجتناب از مصرف دخانیات و محدود کردن مصرف الکل و غذا های حاوی قند اضافه.
این اقدامات ساده در جلوگیری از تجمع پلاک و باکتری ها در دهان، کاهش خطر التهابات لثه و حفظ سلامت دهان و دندان ها بسیار موثر هستند. به طور کلی، بهداشت دهان به عنوان یک عادت روزانه می تواند به شما کمک کند تا دندان ها و لثه های سالمی داشته باشید.
جرم گیری
یکی از اقدامات اصلی جهت درمان بیماری پریودنتال، پاکسازی دندان ها از پلاک ها و جرم های دندانی می باشد. این پاکسازی معمولا توسط دندانپزشک انجام می گردد و شامل دو مرحله اصلی است. در مرحله اول، پلاک و جرم دندانی با استفاده از ابزار های خاصی که توسط دندانپزشک استفاده می شود، از دندان ها و لثه ها پاکسازی می شوند.
مرحله دوم درمان پریودنتال شامل پاکسازی پاکت های اطراف دندان ها می شود. پاکت ها قسمتی از لثه ها هستند. دندانپزشک با استفاده از ابزار های خاص به پاکسازی این پاکت ها می پردازد.
مصرف دارو ها و محلول های شستشوی
در برخی موارد، درمان بیماری های مربوط به لثه با فلوراید نیز انجام می شود. این عامل مانع از ایجاد تجمع پلاک و باکتری ها در پشت دندان ها می گردد.
دارو های مختلفی نیز برای درمان بیماری پریودنتال و کنترل عفونت ها وجود دارد. برخی از این دارو ها شامل محلول های شستشو، ژل ها و سایر محصولات حاوی کلرهگزیدین (یک ترکیب ضد میکروبی)، ژل های آنتی بیوتیک و دیگر ترکیبات آنتی باکتریال می شوند. همچنین، در موارد خاص ممکن است دندانپزشک دارو های خوراکی مانند آنتی بیوتیک ها را تجویز کند تا به کنترل عفونت ها و التهاب ها کمک کند.
جراحی
در موارد خاصی که بیماری پریودنتال پیشرفته است، ممکن است نیاز به روش های جراحی برای بازسازی استخوان و بافت لثه باشد. این عملیات تحت نظر دندانپزشک انجام شده و به عنوان عملیات های بازسازی لثه شناخته می شوند.
همچنین پیشگیری از بیماری پریودنتال بسیار اهمیت دارد. بنابراین از مراجعه به دندانپزشک به صورت منظم برای بررسی و درمان بهداشت دهان غافل نشوید. اقدامات درمانی و پیشگیری مناسب می تواند به افراد کمک کند از بروز این بیماری جلوگیری کرده و سلامت دهان و دندان خود را حفظ کنند.
توصیه های انجمن دندانپزشکی آمریکا در رابطه با پیشگیری و درمان بیماری پریودنتال
انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) توصیه های مهمی را برای پیشگیری و درمان بیماری پریودنتال ارائه می دهد.
این توصیه ها به شرح زیر هستند:
- مسواک زدن منظم:
- دندان ها را حداقل دو بار در روز به مدت دو دقیقه توسط یک مسواک دستی یا برقی نرم، بشویید.
- استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید:
- از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید. فلوراید به استحکام دندان ها کمک می کند و از تجمع پلاک جلوگیری خواهد کرد.
- تمیز کردن تمام سطوح:
- حتما تمام سطوح دندان ها را به دقت مسواک بزنید.
- تعویض مسواک به طور منظم:
- مسواک خود را هر 3 تا 4 ماه تعویض کنید.
- استفاده از منابع بهداشتی شخصی:
- از نخ دندان، برس های بین دندانی و دهانشویه های ضد عفونی‌کننده استفاده کنید.
- تغییر عادات مضر:
- اجتناب یا ترک مصرف سیگار و محدود کردن مصرف الکل نقش بسزایی در پیشگیری از بیماری پریودنتال دارند.
- تغذیه سالم:
- از یک رژیم غذایی سالم که حاوی مقدار زیادی از میوه ها و سبزیجات تازه هستند، استفاده کنید.
- مراجعه منظم به دندانپزشک:
- حداقل سالی یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید تا جرم گیری دندان شما انجام شود و وضعیت سلامت دهانتان مورد ارزیابی قرار گیرد.
- مدیریت بیماری های دیگر:
- در صورت داشتن بیماری های مزمن مانند دیابت، با پزشک خود همکاری کنید تا مدیریت مناسبی جهت پیشگیری یا درمان بیماری پریودنتال داشته باشید.
- نوشیدن آب فراوان:
- نوشیدن آب فراوان نه تنها برای سلامت دهان و دندان ها بلکه برای سلامتی کل بدن بسیار مفید است.
با رعایت این توصیه ها، می‌توانید بهداشت دهان خود را بهبود بخشیده و خطر ابتلا به بیماری پریودنتال را کاهش دهید.
تفاوت پریودنتیت و ژنژویتیس(التهاب لثه)
پریودنتیت و التهاب لثه دو مشکل متفاوت در حوزه سلامت دهان و دندان هستند. التهاب لثه، به عنوان مرحله ابتدایی بیماری پریودنتال شناخته می شود که معمولا با ایجاد پلاک هایی روی سطح دندان ها آغاز می شود و با علائمی مانند قرمزی و خونریزی لثه ها هنگام مسواک زدن همراه است. این مشکل معمولا منجر به تخریب بافت های عمیق تر نمی شود و استخوان و بافت اطراف دندان ها تا حد زیادی سالم باقی خواهند ماند.
پریودنتیت در واقع مرحله پیشرفته تری از بیماری پریودنتال محسوب می شود. در پریودنتیت، لثه و استخوان از دندان ها جدا شده و کیسه هایی در پایه دندان ایجاد می کنند. این امر باعث ایجاد باکتری ها در بین لثه و دندان می شود. از مهمترین عوارض بیماری پریودنتیت، تخریب استخوان و بافت های نگهدارنده دندان است. به دنبال این فرآیند، دندان ها ممکن است لق شده و بیفتند. بنابراین، پریودنتیت در واقع یک مرحله پیشرفته تر و جدی تر از التهاب لثه می باشد و نیاز به درمان و مراقبت بسیار بیشتری دارد.
چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اگر دارای علائم زیر هستید، باید به یک دندانپزشک مراجعه کنید.
- در صورت درد دهان یا دندان: اگر لثه های شما دچار التهاب شده است یا احساس درد دارید، باید به سرعت به دندانپزشک مراجعه کنید. این امر ممکن است نشان دهنده وجود عفونت یا یک مشکل جدی در دهان باشد.
- بوی بد دهان: اگر احساس می کنید با وجود رعایت بهداشت دهانی، همچنان دهان شما بوی بدی می دهد، به دندان پزشک باید مراجعه کنید.
- در صورت خونریزی لثه: اگر لثه های شما هنگام مسواک زدن یا خوردن غذا های سفت خونریزی می کنند، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. این امر ممکن است نشان دهنده وجود التهاب لثه یا پریودنتیت باشد که نیاز به درمان دارد.
- در صورت داشتن توده ها، زخم ها یا تغییرات غیرعادی در دهان: اگر توده ها، زخم ها یا تغییرات غیرعادی دیگری در دهان خود مشاهده می کنید، باید به دندانپزشک مراجعه کرده تا علت این تغییرات بررسی شود. این امر ممکن است نشان دهنده مشکلات جدی تری مانند عفونت ها یا سرطان دهان باشد.
در کل، رعایت بهداشت دهان و دندان ها و مراجعه به دندانپزشک به طور منظم، باعث حفظ سلامت عمومی دهان و پیشگیری از مشکلات بیماری های دهانی خواهد شد. عوارض پریودنتیت شامل بوی بد دهان، از دست دادن دندان، مشکل در خوردن و صحبت کردن، تاثیر بر روی سلامتی سایر اعضای بدن مانند قلب، ریه ها، کلیه ها و حتی ایجاد مشکل در بارداری می شوند. یک مطالعه نشان داده است که افرادی که دندان های خود را از دست داده اند، ممکن است در معرض خطر بیماری قلبی عروقی و دیگر عوارض جدی تری باشند. این اتفاق ممکن است به دلیل انتقال باکتری های ناشی از پریودنتیت به عروق کرونر باشد. از این رو، مراجعه به دندانپزشک و دریافت درمان مناسب برای پیشگیری از این عوارض به شدت اهمیت دارد.
علل بیماری پریودنتال
عواملی که می توانند خطر ابتلا به بیماری پریودنتال (پریودنتیت) را افزایش دهند، شامل موارد زیر می شوند:
- بهداشت نامناسب دهان و دندان: عدم مسواک زدن منظم و عدم استفاده از نخ دندان جهت تمیزی دندان ها می تواند به تجمع باکتری ها و ایجاد التهاب لثه منجر شود.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن خطر ایجاد مشکلات مربوط به بیماری های لثه را افزایش می دهد.
- عوامل ژنتیکی: برخی از افراد به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن خود در مقابل باکتری ها، مستعد بیماری پریودنتال خواهند بود.
- سن: پریودنتیت ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، اما به طور معمول بعد از 35 سالگی شروع می شود و با افزایش سن، ممکن است مشکلات حاد تری مانند از دست دادن دندان ها آغاز گردند.
- شرایط سلامتی: دیابت نوع 2 می تواند خطر ابتلا به بیماری پریودنتال را افزایش دهد، به خصوص اگر فرد نتواند سطح گلوکز خون خود را مدیریت کند.
- رژیم غذایی: مصرف زیاد کربوهیدرات های فرآوری شده و قند بیش از حد در رژیم غذایی می تواند خطر ابتلا به پریودنتیت را افزایش دهد، در حالی که میوه ها و سبزیجات حاوی آنتی اکسیدان های مفیدی هستند که به محافظت از لثه ها کمک می کنند.
- استرس: استرس می تواند بر سیستم ایمنی بدن شما تاثیر بگذارد و احتمال التهاب لثه را افزایش دهد.
- سیستم ایمنی ضعیف: شرایط بهداشتی و مصرف دارو هایی که بر سیستم ایمنی تاثیر می گذارند می توانند خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش دهند.
- داروها: برخی از دارو ها می توانند تولید بزاق دهان را کاهش دهند. در این صورت ممکن است خشکی دهان افزایش یافته و خطر ابتلا به پریودنتیت بیشتر شود.
- تغییرات هورمونی: فرآیند های مربوط به تغییرات هورمونی مانند بارداری و مصرف دارو های ضد بارداری خوراکی می توانند احتمال ابتلا به پریودنتیت را افزایش دهند.
- عوامل فیزیکی نظیر دندان های کج و بریج های دندانی: این عوامل نیز می توانند خطر ابتلا به بیماری پریودنتال را افزایش دهند.
سخن پایانی بیماری پریودنتال
با توجه به اهمیت بیماری پریودنتال در صورت بروز هرگونه از علائمی که در این مطلب بیان شد، در اسرع وقت به دندانپزشک متخصص جراحی لثه و پریودنتیست مراجعه کنید تا درمان بیماری شما هر چه زودتر آغاز گردد.
Originally posted 2023-03-13 12:00:58.
