مراحل طرح درمان دندانپزشکی

آنچه درباره طرح‌های درمان دندانپزشــکی باید بدانید، این اســت که دندانپزشــک پس از معاینات اولیه دندان‌ها و دهان معمولا اقدام به تجویز رادیولوژی کامل یا تکی دندان‌ها می‌نماید. در مرحله بعد بر اساس مشاهدات مستقیم دهان و دندان و همچنین آنچه در گرافی ملاحظه میکند، اقدام به ارائه طرح درمان نهایی می‌نماید. طرح‌ درمان دندانپزشکی بر اســاس اولویت انجام می‌شود. یعنی درمان‌های ضروری در ابتدا و بقیه درمان‌های دندانپزشکی به توالی بعد از آن، دسته بندی و اجرا می‌گردد.

تاریخچه بیماری‌های سیستمی مراجعه‌کننده چون دیابت، بیماری‌های قلبی-عروقی، پوکی استخوان پیشرونده و نظایر آن، شرایط فعلی آن بیماری‌ها و داروهایی که بیمار مصرف میکند، در طرح درمانی تأثیر خواهند داشت.

مراجعین به دندانپزشــکی معمولا انتظار دارند مواردی که به نظر خودشــان صحیح اســت، جز اولویت های درمان قرار بگیرد. ولی در واقع دندانپزشک بر اساس مشاهدات، گرافی‌ها و تاریخچه بیماری‌ها، طرح‌های درمان دندانپزشکی را پیشنهاد می‌کند و بیمار با دریافت اطلاعات کافی و مشورت دندانپزشک، طرح نهایی درمان را تعیین خواهد کرد. طرح‌های درمان دندانپزشــکی برای افراد مختلف بســیار متفاوت است، زیرا شرایط جســمی، رعایت بهداشت فردی و دهان و دندان و حتی شرایط اقتصادی متفاوت افراد با یکدیگر تفاوت‌های زیادی دارند. اما موضوع اصلی ترتیب درمان‌هــا در طرح درمان دندانپزشکی اســت.

ترتیب کلی در طرح درمان دندانپزشکی

بطور کلی وقتی دندان‌هــای شما و گرافی‌های موجود بررســی می‌گردد، ترتیب درمان می‌تواند بدین صورت باشــد:

قدم اول:

ابتدا دندان‌های بدون تاج یا دارای تاج نامناســب که قابل درمان و نگهداری نیستند کشیده می‌شوند که تا پایان درمان، زخم‌های ایجاد شــده در اثر کشیدن دندان ترمیم شود. البته استثناهایی هم در این زمینه وجود دارد. برای مثال اگر در زیر دندانهایی که قرار است کشیده شوند، ضایعه یا کیســت فعال وجود نداشته باشــد و تصمیم به انجام کاشت ایمپلنت دندان باشد، میتوان هم‌زمان عمل کشیدن دندان و جراحی فیکسچر ایمپلنت در جای کشیده شده را انجام داد.

قدم دوم:

بعد از کشیدن دندان‌هایــی که امکان نگهداری ندارند، دندان‌هایی که نیاز به عصب کشی یا درمان ریشه دارند در اولویت دوم قرار میگیرند. ازآنجاییکه عصب کشی هم‌زمان چند دندان ممکن است باعث دردهای شدید و غیرقابل تحمل شود، عموما انجام عصب کشی برای حداکثر دو دندان در یک جلســه در طرح درمان قرار می‌گیرد.

قدم سوم:

بعد از عصب کشی و در مرحله سوم طرح درمان، ترمیم دندان در اولویت بعدی قرار میگیرد. در شرایطی که بیش از 50% از بافت تاج دندان از بین رفته باشد، به منظور تقویت و حفظ دندان، پس از درمان ریشه، بایستی روی ریشه باقیمانده، یک تاج در لابراتوار دندانپزشکی ساخته شود. اتصال این تاج به ریشه توسط پست انجام می‌شود که به آن پست ریختگی یا فایبرپست میگویند. درمان فایبرپست دندان استحکام بیشــتری را به دنبال خواهد داشت ولی آماده شدن پست‌ها در لابراتوار زمان‌بر است و کمی روند درمان را به تأخیر می‌اندازد.

قدم چهارم:

انجام ترمیم‌های مورد نیــاز برای دندان‌هایی که دارای پوسیدگی‌ در سطوح مختلف دندان و یا بین دندانی هستند اولویت چهارم طرح درمان است. برای تشخیص بهتر این پوســیدگی‌ها گاهی لازم است پیش از درمان، جرم گیری انجام شــود. در این صورت سطوح دارای پوسیدگی دندانی واقعی با آنچه صرفا لکه‌های موجود روی دندان‌ها است، از هم تفکیک داده شــوند.

قدم پنجم:

وضعیت سلامت لثه‌های شما در این مرحله بررسی می‌شود. درصورت وجود بیماری لثه بایستی درمان در این مرحله انجام گیرد تا بتوان به قدم نهایی طرح درمان دندانپزشکی پرداخت.

قدم ششم:

جایگزین نمودن دندان‌های از دست رفته، آخرین مرحله از طرح درمان است. جایگزینی دندان‌هایی که به هر دلیل قابل نگهداری نبوده‌اند به سه روش صورت می‌گیرد:

1. ایمپلنت یا کاشت دندان.
2. روکش‌های بریج.
3. پروتزهای متحرک.

بطور کلی بهترین طرح درمان دندانپزشکی در مرحله جایگزینی دندان از دست رفته به ترتیب بالا است، اما دو دلیل باعث می‌شود ایمپلنت که اولویت اول برای کاشت دندان است انجام نشود و موارد جایگزین در نظر گرفته شود:

الف. مراجعینی با بیماری‌های سیســتمیک پیشرونده.

ب. کسانی که شرایط پرداخت هزینه ایمپلنت را نداشــته باشند.

باید توجه داشت که روکش بریج دندان و پروتزهای متحرک علی‌رغم قیمت مناسب‌تر، طول عمر کمتری دارند، مستلزم رعایت بهداشــت دهان و دندان بیشتری هستند و زیبایی  ایمپلنــت دندان را ندارند.